top of page

Sint-Petrus en bij horende kapel (Sint-Georgiuskapel)

Heb je je ooit al eens afgevraagd wat er schuilgaat achter deze donkere, bakstenen muren?  Vanzelfsprekend een school, maar wel eentje met veel geschiedenis. In de Sint-Petrusschool hebben vele generaties aan de schoolbanken gezeten. Het kan zelfs zijn dat je overgrootvader hier op school zat! Deze school maakt al bijna 175 jaar deel uit van het straatbeeld en wordt nog steeds gebruikt. Ook de bijhorende kapel van de broeders is nog perfect bewaard.  
Het begon allemaal in 1583. Bazel had reeds een parochieschool die was ondergebracht in een lemen huisje naast de vierschaar. Dit gebouw bevond zich in de Lamperstraat waar de vroegere meisjesschool staat. Tijdens de Franse Revolutie werd deze school gesloten. De eigenlijke stichting van de jongensschool gebeurde in 1850. Graaf Philippe Vilain VIIII had de “Broeders van Christelijke scholen” van nabij gevolgd en dacht eraan hen ook naar Bazel te halen.    
Na toestemming van de congregatie, die was opgericht door Jean Baptist de la Salle, werden drie broeders naar Bazel gestuurd. Ondertussen had de graaf twee klaslokalen laten bouwen. De eerste broeders kwamen aan in Bazel en op 1 oktober begonnen de eerste lessen met 150 leerlingen. 150 jaar later waren de meeste broeders vertrokken, zoals vandaag nog steeds te zien is op een plakkaat op de kapel  waarop ‘Broeders, 1852-2002, 150’ staat.  Het getal 150 staat voor de eerste 150 leerlingen. 
De graaf en de overste van de broeders waren overeengekomen dat de school en woonhuis eigendom van de graaf bleven en dat hij zou instaan voor het onderhoud. De voertaal van de lessen was Vlaams, maar wekelijks moesten twee lessen Frans gegeven worden.  Ten slotte stond de school open voor arm en rijk. De leerlingen moesten alleen hun schoolbenodigdheden bekostigen. Dit is nu nog steeds het geval in het secundair en hoger onderwijs.   
Na het overlijden van de graaf namen zijn kinderen en echtgenote het werk over. De school breidde uit en er kwamen vele klaslokalen bij. Door het stijgende aantal leerlingen werden er ook extra broeders ingeschakeld. In 1856, liet Marie-Louse Vilain XIIII voor de broeders een kapel bouwen om het katholieke karakter van de school te benadrukken.  
Tientallen jaren later werd de kapel verbouwd in 1909 door burggraaf Georges Villain XIIII. Vandaar dat de nieuwe en huidige kapel de ‘Sint-Georgiuskapel’ heet. Later werd ook de secundaire school, het Sint-Jorisinstituut hiernaar vernoemd (Sint-Georgius is Frans voor Sint-Joris). Die bevindt zich naast de lagere school.  
Enkele jaren nadat de eerste kapel was gebouwd, bevond de school zich midden in de Schoolstrijd (1879-1884). Bazel was één van de weinige gemeenten in België die aan de door de liberalen opgelegde schoolwet konden ontsnappen. Want volgens hen moest elke gemeente over een gemeenteschool beschikken. Door de tussenkomst van zijn burgemeester, burggraaf Alfred Vilain XIIII, kon men de stichting van een zogenaamde ‘geuzenschool’ verhinderen. Na de Schoolstrijd konden gemeentebesturen bestaande katholieke scholen ook aannemen en als gemeentescholen beschouwen, in plaats van er zelf één op te richten. Dit spaarde al een hoop geld uit. In 1885 werd de school aangenomen door de gemeente Bazel, die de school deels subsidieerde. Vandaag de dag subsidieert de Vlaamse overheid het onderwijs. Leerkrachten moesten voortaan gediplomeerd zijn. 
Er zit natuurlijk een adertje onder het gras. Rijke adel hadden namelijk veel invloed op de scholen. Zo heeft graaf Philippe Vilain XIIII niet voor niets broeders naar Bazel gestuurd. Hij wou samen met hen een school stichten omdat hij vond dat mensen beter verdienden en daarvoor zelf aanzien en prestige kreeg. De stichting van de Sint-Petrusschool was dan ook een typische uiting van 19de-eeuws paternalisme dat heerste onder de toenmalige elites. In Rupelmonde vindt u de gemeentelijke meisjesschool uit 1871, eveneens een product van de Schoolstrijd. Dit was een van de tegenhangers van de katholieke scholen. 
Zo zie je maar, een school is niet zo saai als het soms lijkt!

Sint-Petrus en Sint-Georgiuskape: Over
bottom of page